Khả năng thích ứng (Adaptability skills) là 1 trong 5 kỹ năng mềm cần thiết nhất năm 2020 theo báo cáo của Linkedin vào năm 2019. Đồng thời, đây cũng là kỹ năng được các nhà tuyển dụng đánh giá cao và tìm kiếm ở CV của ứng viên. Đặc biệt là trong thời điểm dịch Covid 19, sự thay đổi xảy ra chóng mặt thì khả năng thích ứng lại là kỹ năng được quan tâm hàng đầu và là yếu tố then chốt quyết định sự tồn tại, phát triển của doanh nghiệp cũng như các các nhân. Bài viết dưới đây sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về khả năng thích ứng và các yếu tố cụ thể để đánh giá khả năng thích ứng.
1. Trước tiên, chúng ta cần định nghĩa được Khả năng thích ứng là gì?
Khả năng thích ứng là kỹ năng giúp bạn hòa nhập, thích nghi nhanh chóng với sự thay đổi. Những người có khả năng thích ứng tốt thường được mô tả như một người linh hoạt, dễ dàng làm việc trong nhiều môi trường khác nhau.
Khả năng thích ứng đến từ bẩm sinh hay do rèn luyện?
Theo cuốn “Quy tắc bạch kim”, khả năng thích ứng của con người được hình thành từ hai phần riêng biệt: Khả năng thích ứng đến từ thái độ – bạn sẵn sàng thay đổi như thế nào? Và khả năng thích ứng đến từ bẩm sinh – bạn thực sự có khả năng thích ứng với sự thay đổi thế nào? Nếu đồng ý với định nghĩa này, chúng ta sẽ thấy rằng ít nhất mình có thể kiểm soát 50% khả năng thích ứng.
Mặc dù có hay không khả năng thích ứng bẩm sinh, chúng ta vẫn có phát triển khả năng thích ứng bằng ý chí và thái độ của mình. Từng ngày, sự thay đổi trong thái độ của bản thân sẽ khiến chúng ta trở nên tốt hơn trong việc thích ứng với những thay đổi mà bản thân sẽ thường xuyên phải đối mặt.
2. Trong công việc, khả năng thích ứng sẽ giúp chúng ta:
1. Sẵn sàng thử nghiệm cái mới
Ảnh: Minh họa (Nguồn: Internet)
Trong thế giới của người dễ thích nghi, thay đổi là chuyện đương nhiên. Vì tư duy mở nên họ dễ chấp nhận mọi sự thay đổi, ung dung đối diện với thay đổi, và vui vẻ tìm giải pháp để thích nghi. Khác với những nhân viên bình thường dễ dàng bị “xuống” tinh thần bởi những điều tiêu cực trong công việc, các nhân viên sở hữu khả năng thích ứng luôn giữ được thái độ bình tĩnh. Họ hiểu được những lời chỉ trích từ cấp trên là điều họ cần phải làm tốt hơn để thích ứng với môi trường làm việc; hay những khách hàng khó tính là điều mà họ phải vượt qua nếu muốn hoàn thành tốt công việc. Thái độ nghiêm túc, chuyên nghiệp và tư duy đúng đắn trên là những điều quan trọng giúp họ tiến xa hơn trong sự nghiệp của mình.
2. Không hề sợ thất bại
Ảnh: Minh họa (Nguồn: Internet)
Đã gọi là thử nghiệm cái mới, thì đương nhiên không sợ thất bại. Ai trên đời này có thể biết chắc 100% là chuyện mình chưa bao giờ làm, ý tưởng chưa bao giờ triển khai chắc chắn sẽ thành công? Khi ta đẩy mình vào thế sợ rủi ro, sợ sai, sợ thất bại, sợ đủ thứ, và cuối cùng không dám làm gì cả, ta đã tự chặn đường phát triển cho chính bản thân mình. Learning by doing – học từ làm, từ thử nghiệm là cách học nhanh nhất, hiệu quả nhất, nhớ lâu nhất, ứng dụng tốt nhất. Nếu sợ, sao học?
3. Biết cách huy động nguồn lực
Ảnh: Minh họa (Nguồn: Internet)
Cách nghĩ của rất nhiều bạn trẻ Việt Nam là, tôi có A, suy ra tôi chỉ có thể làm B. Đây là cách tư duy bị giới hạn bởi nguồn lực, và vì vậy làm cho con người thiếu sáng tạo, không dám dấn thân làm nên những điều kỳ diệu. Người dễ thích nghi là người tư duy ngược lại why – how – what – what. Tôi muốn đạt được mục tiêu gì, tôi sẽ làm cách nào để đạt được mục tiêu đó, tôi cụ thể tôi sẽ làm gì, và tôi sẽ cần nguồn lực hỗ trợ nào. Với cách tư duy này, mục tiêu cuối cùng cần phải đạt được bằng bất kỳ giá nào, và vì thế họ trở nên sáng tạo nhất có thể, nghĩ ra đủ cách để make things happen – làm cho được mới thôi. Khả năng thích ứng không chỉ là sự thích nghi với hoàn cảnh mà còn là làm sao để hiệu quả được nâng cao và mang tính sáng tạo.
4. Luôn nhìn về mục tiêu lớn
Ảnh: Minh họa (Nguồn: Internet)
Nếu phải lùi 1 bước, người dễ thích nghi không phàn nàn vì phải lùi một bước. Họ nhìn bước lùi này trong ngữ cảnh của tương lai sẽ tiến 3 bước thế nào. Nếu hôm nay lương chỉ còn 50%, họ không bực bội tức tối mà sẽ làm việc cật lực hơn, sáng tạo hơn để chứng tỏ năng lực và tâm thế của bản thân với tổ chức. Người như thế sẽ trở thành người được trọng dụng, cất nhắc sau thử thách.
5. Tích cực
Ảnh: Minh họa (Nguồn: Internet)
Bạn có bao giờ vừa nói điều gì ra thì người đối diện đã còm “không được đâu, khó lắm, nhưng mà, không nên, vv”? Đó là những người bị kẹt trong tư duy ao tù, chỉ nghĩ được loanh quanh trong phạm vi giới hạn của chính bản thân, không bao giờ dám thử cái mới, làm những điều tưởng chừng như không thể, đơn giản vì họ không tin vào chính mình.. Ngược lại, người dễ thích nghi luôn ở trong tâm thế mở, háo hức tìm hiểu và thử nghiệm cái mới, càng không biết càng thích. Đối với họ, thử thách là cơ hội để phát triển bản thân. Vì tích cực nên họ tiến xa và vượt qua mọi giới hạn mà người khác tự đặt ra cho bản thân mình. Tích cực là một trong những yếu tố nền tảng để hình thành Khả năng thích ứng.
6. Ham học hỏi
Ảnh: Minh họa (Nguồn: Internet)
Vì thích cái mới nên người dễ thích nghi thấy cái gì mới cũng nhào vô hỏi, nhào vô tìm hiểu, học, thử…. Và họ không dừng lại ở việc tìm hiểu công việc, chuyên môn, hay những gì liên quan đến thứ họ đang tìm. Người dễ thích nghi ham học hỏi đủ thứ, thấy gì cũng đặt câu hỏi, và vì họ tò mò về mọi thứ nên luôn tìm ra mối tương quan, nguyên lý áp dụng được giữa nhiều phạm trù khác nhau. Đôi khi, xem một bức tranh, nghe một câu chuyện, dự một buổi hoà nhạc, hay đơn giản chỉ là đi bộ dọc theo một con đường xa lạ, nhìn cách mọi thứ diễn ra, tò mò tìm hiểu tại sao họ lại làm như thế là cách học được nhiều nhất và là chất liệu để tạo ra nhiều ý tưởng nhất.
Khi thay đổi xảy ra các doanh nghiệp buộc phải thay đổi nếu như muốn tồn tại và phát triển. Phải từ bỏ hệ thống làm việc cũ và xây dựng những giải pháp mới. Điều khó nhất khi từ bỏ những kiến thức cũ là việc bỏ đi những thói quen làm việc đã in đậm trong tiềm thức của chúng ta trước đây.
Khả năng thích nghi chính là việc chấp nhận thay đổi và nhìn mọi việc theo hướng tích cực hơn. Ví dụ như thay vì nghĩ làm việc online tại nhà như cách thức tạm thời tránh trễ tiến độ, vậy sao bạn không coi đây là một thay đổi có thể tiếp diễn trong tương lai và tìm cách học tập theo phương pháp này một cách tốt nhất.
Công việc sẽ trở nên thú vị rất nhiều khi bạn thay đổi những thói quen của mình. Bạn có thể tìm hiểu những điều mới và thay đổi những thói quen cũ.
Việc chủ động ngay cả trong những việc nhỏ nhất giúp bạn luôn là người tiên phong, chủ động tiếp cận được với những điều mới mẻ. Nhờ đó mà vốn kiến thức và hiểu biết của bạn cũng được nâng cao từng ngày, chủ động tiếp thu và lĩnh hội những thứ mới.
7. Sống trong hiện tại
Ảnh: Minh họa (Nguồn: Internet)
Người không thích nghi mày mặt với quá khứ, sợ hãi, lo lắng tương lai, trốn tránh hiện tại. Nếu đã trốn tránh, không chấp nhận thì sao có thể nghĩ ra cách đối diện? Ừa thì hiện tại là như thế. So what? Có sao đâu! Nó đã là như thế rồi thì ta tìm cách giải quyết thôi. Thời gian vận não tìm giải pháp thích hợp có ích hơn nhiều so với thời gian bỏ ra để sợ.
8. Hãy coi thất bại là một bài học
Ảnh: Minh họa (Nguồn: Internet)
Khi chấp nhận thay đổi có thể bạn sẽ gặp thất bại, thay vì xấu hổ và chán nản, bạn hãy coi đó là một bài học thực tế để tránh sai lầm tiếp theo. Coi nó là một cơ hội để làm lại tốt hơn, hoàn thiện và hiệu quả hơn. Hãy thoát ra vùng an toàn, đón nhận nhiều thay đổi và trãi nghiệm nó. Từ đó tự đúc kết cho bản thân những bài học kinh nghiệm quý giá. Vì mọi kỹ năng điều cần được trau dồi và hoàn thiện mỗi ngày.
Trên đây là một số cách giúp bạn có thể thích nghi với sự thay đổi trong công việc cũng như trong cuộc sống mà chúng tôi sưu tẩm, tổng hợp và muốn chia sẻ cùng bạn. Để biến những khó khăn thành cơ hội thì bạn phải nỗ lực không ngừng để vượt qua những khó khăn thử thách. Barack Obama từng nói: “Thay đổi xuất hiện nhờ những người bình thường làm những chuyện phi thường”. Hãy luôn chủ động và sẵn sàng thích nghi với những thay đổi.
Khả năng thích ứng (Adaptability skills) có lẽ là kỹ năng nền tảng giúp con người bình tĩnh, vững tâm đối diện với tương lai bất định và tiếp tục hành trình chưa biết sẽ ra sao. Hoặc là ta luyện tập để trở thành người dễ thích nghi. Hoặc là ta co mình lại, sống như bubble boy – sợ tất cả và trốn trong quả bóng nhỏ của đời mình. Tuy nhiên, chúng ta cũng nên biết một điều sẽ không bao giờ thay đổi là, tương lai thế giới này mãi mãi là bất định.
Bài viết tham khảo từ nguồn: Nguyễn Phi Vân
